W związku ze wejściem w życie ustawy z dnia 16 sierpnia 2023r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem rozwoju rynku finansowego oraz ochrony inwestorów na tym rynku (dalej: „Ustawa Zmieniająca”) zmianie uległy przepisy dotyczące obejmowania praw uczestnictwa alternatywnych spółek inwestycyjnych (dalej: „ASI”) przez klientów detalicznych, w szczególności przez osoby fizyczne.

Poza szczególnymi przypadkami przewidzianymi w ustawie z dnia 27 maja 2004r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej: „Ustawa o Funduszach”) inwestorem ASI może być tylko podmiot spełniający kryteria klienta profesjonalnego (art. 8c Ustawy o Funduszach).

Zarządzający ASI może traktować osobę fizyczną jak klienta profesjonalnego tylko na wniosek takiej osoby, po zweryfikowaniu czy dana osoba posiada wiedzę i doświadczenie pozwalające na podejmowanie właściwych decyzji inwestycyjnych oraz właściwą ocenę ryzyka związanego z tymi decyzjami, a także pod warunkiem, że wartość jej wkładu do alternatywnej spółki inwestycyjnej będzie nie mniejsza niż równowartość w złotych kwoty 60 000 euro (art. 70k Ustawy o Funduszach).

W szczególności zwracamy uwagę, że zgodnie z art. 70k ust. 6 Ustawy o Funduszach przeniesienie praw uczestnictwa w ASI zarządzanym przez Inventures na podmiot inny niż inwestor tej ASI lub Inventures wymaga wyrażenia zgody w formie pisemnej przez Inventures. Inventures odmawia wyrażenia zgody, jeżeli po dokonaniu weryfikacji podmiot, o którym mowa w zdaniu pierwszym, nie spełnia warunków pozwalających na jego uznanie za klienta profesjonalnego. Czynność prawna dokonana bez wyrażenia zgody przez Inventures jest nieważna.

Poniżej, zgodnie z wymogami art. 56 ust. 4 Ustawy Zmieniającej, przedstawiamy istotne z punktu widzenia statusu klienta ASI przepisy Ustawy Zmieniającej oraz Ustawy o Funduszach

Art. 56 ust.1 i 2 Ustawy Zmieniającej

Art. 56. 1. Osoby fizyczne posiadające w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy prawa uczestnictwa alternatywnej spółki inwestycyjnej, której co najmniej 50% praw uczestnictwa nie posiadają klienci profesjonalni, o których mowa w art. 2 pkt 13a lit. a‒m ustawy zmienianej w art. 14, które nie spełniają warunku określonego w art. 70k ust. 3 ustawy zmienianej w art. 14, pozostają inwestorami alternatywnej spółki inwestycyjnej.

2. Osoby fizyczne, o których mowa w ust. 1, nie mogą obejmować nowych praw uczestnictwa alternatywnej spółki inwestycyjnej, w szczególności uczestniczyć w:

1. podwyższeniu wartości nominalnej istniejących udziałów – w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością,
2. obejmowaniu akcji nowej emisji, sprzedaży akcji własnych, podwyższeniu wartości nominalnej akcji – w spółce akcyjnej oraz komandytowo-akcyjnej,
3. zwiększeniu wkładu dotychczasowych komandytariuszy – w spółce komandytowej – jeżeli wartość nowych wkładów liczonych łącznie z dotychczasowymi wkładami tych osób fizycznych będzie mniejsza niż określona w art. 70k ust. 3 ustawy zmienianej w art. 14 oraz o ile nie zostanie dokonana pozytywna ocena osoby fizycznej zgodnie z art. 70k ust. 1 ustawy zmienianej w art. 14, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Art. 8a ust. 4 Ustawy o Funduszach

4. Alternatywna spółka inwestycyjna nie może zawrzeć umowy pożyczki lub innej umowy o podobnym charakterze, dokonywać emisji obligacji lub innych papierów wartościowych niebędących prawami uczestnictwa alternatywnej spółki inwestycyjnej, jeżeli udzielającym pożyczkę lub zawierającym inną umowę o podobnym charakterze albo obejmującym lub nabywającym obligacje lub inny papier wartościowy jest osoba fizyczna. Ograniczenie to nie dotyczy osoby fizycznej uznanej za klienta profesjonalnego, z uwzględnieniem art. 70k ust. 1 i 3

Art. 70k Ustawy o Funduszach

Art. 70k. 1. Zarządzający ASI, na wniosek podmiotu innego niż określony w art. 2 pkt 13a lit. a–m oraz w zakresie określonym w takim wniosku, może traktować ten podmiot jak klienta profesjonalnego, pod warunkiem że podmiot ten posiada wiedzę i doświadczenie pozwalające na podejmowanie właściwych decyzji inwestycyjnych oraz właściwą ocenę ryzyka związanego z tymi decyzjami, a także spełnia warunek, o którym mowa w ust. 3. Przed uwzględnieniem wniosku zarządzający ASI ustala wiedzę tego podmiotu o zasadach traktowania klientów profesjonalnych w zakresie, którego wniosek dotyczy.

2. Zarządzający ASI, na wniosek klienta profesjonalnego oraz w zakresie określonym w takim wniosku, może traktować go jak klienta detalicznego. Zarządzający ASI może traktować klienta profesjonalnego jak klienta detalicznego również pomimo braku takiego wniosku w przypadku alternatywnej spółki inwestycyjnej, która uzyskała zezwolenie, o którym mowa w art. 5 ust. 1 rozporządzenia 2015/760.

3. Osoba fizyczna może być uznana za klienta profesjonalnego, jeżeli wartość jej wkładu do alternatywnej spółki inwestycyjnej będzie nie mniejsza niż równowartość w złotych kwoty 60 000 euro.

4. Środki na wniesienie przez osobę fizyczną wkładu lub udziału w przypadku, o którym mowa w ust. 3, nie mogą pochodzić z pożyczki, darowizny lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej z alternatywną spółką inwestycyjną, zarządzającym ASI lub jednostką powiązaną z tymi podmiotami w rozumieniu przepisów ustawy o rachunkowości.

5. Równowartość w złotych kwoty wyrażonej w euro, o której mowa w ust. 3, ustala się przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na dzień wniesienia wkładu lub udziału.

6. Czynność prawna mająca za przedmiot prawa uczestnictwa w alternatywnej spółce inwestycyjnej, prowadząca do przeniesienia tych praw lub uprawnień z nich wynikających na podmiot inny niż inwestor tej alternatywnej spółki inwestycyjnej oraz zarządzający ASI zarządzający tą alternatywną spółką inwestycyjną wymaga wyrażenia zgody w formie pisemnej przez zarządzającego ASI zarządzającego tą alternatywną spółką inwestycyjną. Zarządzający ASI odmawia wyrażenia zgody, jeżeli po dokonaniu weryfikacji podmiot, o którym mowa w zdaniu pierwszym, nie spełnia warunków pozwalających na jego uznanie za klienta profesjonalnego, z uwzględnieniem ust. 3 i 4. Czynność prawna dokonana bez wyrażenia zgody przez zarządzającego ASI jest nieważna.

7. Przepisów ust. 3‒6 nie stosuje się, w przypadku gdy co najmniej 50% praw uczestnictwa alternatywnej spółki inwestycyjnej posiadają klienci profesjonalni, o których mowa w art. 2 pkt 13a lit. a‒m.